Berichten

Dominga Valdès: een surfende nomade

Dat topsurfster Dominga Valdès een aardige bottom turn kan maken, dat is wel bekend. Maar de meeste mensen weten niet, dat Valdès een hele andere, meer exotische achtergrond heeft dan haar surfmaatjes uit Scheveningen. Zo reisde ze als jong meisje met haar Chileense vader en Nederlandse moeder de hele wereld over. Ze woonde op haar achtste een jaar in Bali en ze leerde surfen in de grote bakken van Chili en Peru. ,,Ik ben gewend om te reizen,” zegt ze. ,,Ik vind het leuk om naar nieuwe plekken te trekken.”

DE NOORDZEE

De Chileense Dominga Valdès (23) woont inmiddels alweer vijf jaar in Nederland. Voor een meisje dat haar halve leven in Zuid-Amerika woonde, is ze aardig geïntegreerd. Ze spreekt vloeiend Nederlands, eet rustig een patatje oorlog en ze duikt ‘s winters de koude Noordzee in. ,,De eerste maanden moest ik hier echt wennen,” bekent ze. ,,In Peru surfte ik alleen maar in bikini. Voor ons huis in Mancora (Noord-Peru) liep een prachtige linkse pointbreak, waar mijn broertje en ik bijna dagelijks op surften. Op Scheveningen liggen we gewoon dik bepakt te wachten op heuphoge rommelgolven. In het begin vond ik dat surfen in Nederlands drie keer niks. Maar de grap is, je went eraan. Nu kan ik van een mooie surfsessie op Scheveningen intens genieten.”

Bij haar aankomst in Nederland werd Dominga Valdès meteen in het diepe gegooid. Ze deed mee aan de Nederlandse Kampioenschappen, die in april op het strand van Scheveningen werden gehouden. ,,Ik wist niet wat ik zag, joh. Er blies een harde zuidwesterstorm over het strand. Zo’n harde wind, waarbij je je board bijna weg waait. Daar stond ik dan als Chileens meisje, met al mijn ervaring in de warme golven van Peru. Martine (Geijsels) heeft toen een surfpak voor me geregeld. Met al dat rubber aan heb ik er in die wedstrijd weinig van gebakken.”

Dominga Valdès is inmiddels al niet meer weg te denken uit de Nederlandse surfscène. De fanatieke surfster werd al een paar keer Nederlands kampioen en ze won laatst ook de eerste stop van de NK Surftour in het Franse Saint-Girons.  Ze heeft haar weg in de Noordzee aardig gevonden. En toch liggen haar wortels ergens anders: als klein meisje leerde ze surfen op de grote golven van Chili en Peru.

NOMADEN

,,Mijn ouders leefden vroeger een beetje zoals nomaden. We zijn met het gezin redelijk vaak verhuisd. Ik ben geboren op Ibiza; ik heb tot mijn twaalfde in Nederland gewoond (met een jaartje Bali ertussendoor); en daarna ben ik met mijn moeder en broertje naar Chili gegaan, waar mijn vader al woonde,” vertelt ze achteloos. ,,Als fervent natuurliefhebber wilde hij namelijk niet in Nederland wonen.”

Valdès, haar Chileense vader én fanatiek zeiler, nam zijn vrouw en kinderen mee op een tocht met zijn zeilboot langs de kust van Chili tot aan het noorden van Peru. Dominga had in de kajuit haar eigen kleine slaapkamer, maar verder het gezin vooral buiten. ,,Zo’n reis met een zeilboot klinkt heel cool. We hebben echt gave beesten gezien zoals walvissen, dolfijnen en zelfs haaien. Maar zeilen op de Pacific Ocean (die helemaal niet zo ‘pacific’ is!) kan ook heel heftig zijn. Als het stormde, dan voeren we echt tussen bergen van golven. Mijn moeder klipte ons vast aan de boot, zodat ze zeker wist dat we niet over boord werden geslingerd. Nee hoor, ik vond dat zeilen lang niet altijd leuk,” bekent ze. ,,Na drie weken zeilen op zee was ik altijd blij als ik weer land zag. Dan had ik weer vaste grond onder mijn voeten en dan kon ik even los van mijn ouders en broertje rond springen.”

De familie Valdès heeft één tot twee jaar langs de kust van Chili en Peru gevaren. Dominga weet niet eens meer hoe lang, zo lang is het al geleden. ,,Dat zeilen, dat was een passie van mijn vader. Hij vindt boten helemaal geweldig. Op het moment dat hij zijn zalmkwekerij in Chili kon verkopen, kocht hij gelijk een zeilboot. Toch konden we na een tijdje niet met verder zeilen. Toen wij een keer zomers bij mijn oma in Spanje zaten, zijn al onze spullen met ook alle zeilinstrumenten gejat. Mijn vader was er behoorlijk kapot van,” vertelt de surfster. ,,Maar daarna is het pas echt mis gegaan. Toen ze de boot uit het water probeerde te halen om hem op te knappen, hebben ze hem op een zandbank gereden. Het schip kapseisde, waardoor de kajuit vol water liep en bijna alles van binnen werd vernietigd.”

Bij het wegvallen van de boot was ook het ‘huis’ van de familie Valdès weg. Om Dominga en haar broertje toch een onderkomen te bieden, hebben haar ouders in het dichtstbijzijnde dorpje Mancora gauw een huisje gehuurd. Toen bleek dat de kinderen daar ook naar school konden, zijn de Valdèsjes daar gebleven.

GROTE BAKKEN IN CHILI EN PERU

,,Ik heb op mijn twaalfde in een klein Chileens dorpje, Iquique, leren surfen. Mijn broertje en ik waren ‘s ochtends tijdens ons huiswerk de minuten aan het aftellen, omdat weer zo gauw mogelijk naar de surfschool wilden. Het is best grappig; want ik surfte als klein meisje echt grote bakken. Ik was vroeger totaal niet bang, terwijl ik grote golven nu niet zo relaxt vind. Maar ook in Mancora konden we ons ei kwijt. Het is echt één van meest bekende surfspots in Peru, waar vele backpackers en ook mensen uit Lima naar toe trekken. Voor ons huis lag een linkse pointbreak, waarop mijn broertje en ik helemaal los gingen.”

Als je elke dag op zo’n linkse pointbreak mag oefenen, dan ga je snel vooruit. De kleine Dominga had het surfen gauw onder de knie. Ze won in Zuid-Amerika bij de jeugd veel wedstrijden en ze mocht op haar veertiende meedoen aan de wereldjeugdkampioenschappen in Huntington Beach, Californië. ,,Die wedstrijden waren geweldig. Ik leerde in twee weken tijd zoveel mensen uit andere landen kennen. Als ik nu ga reizen, dan ken ik overal mensen. De top van de jeugd was daar aanwezig. Topsurfers zoals Jeremy Flores en Stephanie Gilmore deden ook mee.’’

STUDEREN IN NEDERLAND

Inmiddels woont Valdès voor haar studie alweer vijf jaar in Den Haag. ,, Studeren in Peru is niet zo eenvoudig. De universiteiten zijn daar duur en hebben bovendien slechte faciliteiten. Ik zou dan naar Lima moeten verhuizen. Maar daar is het niet zo veilig.’’ Ze gaat liever in Nederland naar school.

Maar of ze altijd in Nederland wil blijven wonen, dat weet ze niet. Net zoals haar ouders houdt Dominga erg van reizen. ,,Ik vind het altijd leuk om nieuwe plekken te ontdekken. Als ik te lang op één plek zit, dan word ik onrustig. Dan wil ik weer weg.”

En hoe voelt ze zich dan, Nederlands, Chileens of Peruaans? Heeft de surfster wel een gevoel van thuis of identiteit? ,,Ik blijf een beetje een nomade. Ik voel me niet Nederlands, Peruaans of Chileens; ik ben een wereldburger. Als ik met mijn familie ben, dan denk en praat ik in het Spaans. Met mijn vriendje praat ik Nederlands en mijn opleiding is in het Engels. Mensen willen mij vaak in een hokje stoppen, maar dat kan niet. Ik kom overal vandaan.”

Aan sommige Nederlandse gewoontes moest ze wel wennen. Zo hebben de Nederlanders volgens haar altijd een volle agenda. ,,In het begin vond ik dat echt zo raar! In Mancora ga je gewoon even bij iemand langs, maar hier kunnen mensen pas over drie weken. Ook dat eten om stipt zes uur begreep ik aanvankelijk niet. Wij aten in Peru pas rond een uur of tien.”

SURFAMBITIES

De echte top van het surfen, die haalt Dominga Valdès niet meer. Een internationale carrière zoals haar Peruaanse vriendin en wereldkampioene Sofia Mulanovich zit er voor haar niet in. ,,Daarvoor ben ik te laat met surfen begonnen. Als je op je twaalfde met surfen begint, dan loop je gelijk een paar jaar achter. Om zo goed te worden zoals Sofia, moet je echt van goede huize komen. Dan moet je net zoals zij vanaf jongs af aan de hele wereld rond reizen en verschillende soorten golven rijden. Alleen als je leert omgaan met verschillende soorten beach, point en reefbreaks; dan heb je een kans om dat niveau te bereiken.”

Maar echt grote golven surfen, dat durft ze nog niet. ,,Ik weet niet waarom, maar ik ben bij grote bakken van drie meter plus echt een schijtluis. Als het een pointbreak dan durf ik wel, maar bij zo’n pittige Franse beach break, dan vind ik de golven soms te krachtig. Ik moet er niet aan denken dat zo’n muur van water op me valt,” zegt ze eerlijk. ,,En toch is het gek, want als klein meisje in chili surfte ik de grootste golven. Ik werd door de jongens meegenomen naar de ‘big spots’ en daar denderde ik gewoon vanaf. Volgens mij ga je als je ouder wordt soms teveel nadenken.”

En toch surft Dominga Valdès beter dan de meeste meiden uit Nederland. Door haar jarenlange ervaring op de linkse pointbreaks in Peru is ze ijzersterk op haar backhand. En zenuwachtig voor wedstrijden dat is ze niet. ,,Voor de wedstrijd heb ik geen last van zenuwen. Maar als ik tijdens de heat geen golven kan vinden, dan begint het wel te kriebelen. Ik kan namelijk niet tegen mijn verlies. Ik win dan ook liever mijn wedstrijden,’’ zegt ze lachend.’’

Dit verhaal werd in 2012 gepubliceerd in de Six. Het is geschreven door Natasha Smit, journaliste én de organisatrice van Tasha’s Surfcamp. Foto credits: O’Neill